مشهورترین عکس‌های دستکاری‌شده پیش از عصر دیجیتال
بهترین فتوژورنالیست‌ها آنهایی هستند که از زاویه شخصی خود به روایت حوادث می‌پردازند و فتوژورنالیسم به معنای این نیست که تمامی زوایای یک داستان نشان داده‌‌شود چراکه عملی غیرممکن است.
فتوژورنالیست هرچه‌قدر هم که متعهد به صداقت در بیان روایت خود باشد نمی‌تواند معنای دقیق حاصل‌شده از سوژه را دیکته کرده و از انگیزه‌ها، اهداف و معانی آنچه که در حادثه در حال وقوع است را یک‌جا جمع و روایت کند.
از زمان پیدایش عکاسی، همواره شک و تردید بر راستی عکس‌ها وجود داشته‌است. یکی از معروف‌ترین این موارد عکس «افتادن سرباز» رابرت کاپا در سال ۱۹۳۶ است، تصویر نمادین از رزمنده‌ای که در طی جنگ داخلی اسپانیا کشته شد. حدود ۸۰ سال بعد، عکاسان و منتقدان به بحث درباره اینکه صحنه از پیش کارگردانی‌شده یا خیر، پرداختند.
به هر حال این یک واقعیت است که این عکس در ذهن هرکس که با آن مواجه‌شده حک شده و تاثیری ماندگار از جنگ باقی گذاشته و به یکی از عکس‌های معرف قرن بیستم تبدیل شده‌است. داستان رابرت کاپا گفته و پخش شد. در واقع بسیاری طی جنگ کشته‌شدند، اما آیا یک تصویری که به صورت بالقوه صحنه‌چینی شده دقیق‌ترین ترسیم از واقعیت است؟
اخیرا، عکس سال مسابقه ورلدپرس‌فوتو سال ۲۰۱۳، باعث بررسی موشکافانهای متخصصان شد، و بحث‌های زیادی پیرامون عکس پال هانسن صورت گرفت تا دستکاری بیش از اندازه عکس اول مسابقه ورلدپرس‌فوتو را بررسی کنند. پردازش صورت گرفته پس از تولید عکس بسیاری از بینندگان را مجاب کرد که بپذیرند که این عکس ارزش دریافت جایزه را نداشته و یا اگر ویرایش‌های صورت گرفته بر روی آن نبود نظر داوران را جلب نمی‌کرد.
دستکاری‌کردن عکس به وضوح در طی تاریخ دیده‌شده است. در پی تیراندازی در ایالت کنت در سال ۱۹۷۰، حصار بالای سر مری ان وچیو حذف‌شد. تصاویر دشمنان استالین به طور متناوب از عکس‌هایش حذف شد. تصویر نمادین آبراهام لینکلن رئیس‌جمهوری آمریکا در واقع تنها سر او است بر روی بدن فرد دیگری. پس چه چیز سبب‌شده که در عصر دیجیتال این بحث‌ها تا این میزان داغ شود و همه تقصیرها متوجه برنامه‌هایی همچون فتوشاپ باشد؟
خط قرمز ویرایش عکس برای بهبود آن کجاست؟
البته باید توجه داشت که این پرسش تنها محدود به ویرایش پس از عکاسی و دستکاری در آن نمی‌شود بلکه بخشی از این دستکاری در بیان حقیقت مربوط به زمان عکاسی می‌شود.
در ادامه ۱۲ عکس از دوران پیش از دیجیتال که پس از عکاسی دستکاری شده‌اند را مرور می‌کنیم.
۱- سر آبراهام لینکلن بر روی بدن جان کالهون . - حدود سال ۱۸۶۰
این پرتره نمادین از آبراهام لینکلن، درواقع ترکیبی از سر لینکلن و بدن سیاستمدار جنوبی جان کالهون است.
۲- یولیسیز سایمن گرانت بر روی اسبی در مقابل سربازان - حدود سال ۱۸۶۴
محققان کتابخانه کنگره پس از تحقیقات فراوان دریافتند که این عکس از هجدهمین رئیس‌جمهور آمریکا در جنگ داخلی در واقع ترکیبی از سه عکس است. سر سوژه متعلق به گرانت است. اسب و بدن متعلق به ژنرال الکساندر کوک است و بک‌گراند مربوط می‌شود به اسرایی که در نبرد هیل فیشر در ویرجینیا دستگیر شده‌اند.
۳- اضافه‌شدن ژنرال بلیر به جمع ژنرال شرمن و یارانش - حدود سال ۱۸۶۵
در عکس مشهور متیو بریدی ژنرال شرمن با دیگر ژنرال‌ها دیده می‌شود. همانطور که در عکس دوم می‌توان مشاهده کرد ژنرال بلیر بعدا به عکس اضافه شده است.
۴- پاک‌شدن دشمنان استالین از عکس یادگاری پیش از دشمنی - حدود سال ۱۹۳۰
استالین مشهور به این عادت است که دشمنان خود را از عکس‌های خود پاک می‌کرده است. در این عکس کمیسری که در سمت چپ استالین قرارگرفته از عکس حذف شده است.
۵- حذف پو کیو از عکس مائو تسه-تونگ - ۱۹۳۶
درست مثل استالین مائو هم مشهور به حذف یاران سابق و دشمنان وقت از عکس‌های یادگاری بود. در این عکس پو-کیو از عکس حذف شده است.
۶- حذف وزیر تبلیغات رایش از کنار هیتلر - ۱۹۳۷
در این عکس یوزف گوبلز وزیر تبلیغات هیتلر از عکس حذف شده است. معلوم نیست دلیل این دستکاری چیست چرا که گوبلز از یاران وفادار هیتلر بود که تا آخر عمر خود به او وفادار ماند.
۷- حذف پادشاه جرج ششم از عکس دسته‌جمعی با نخست وزیر کانادا و ملکه - ۱۹۳۹
ویلیام لیون مکنزی کینگ نخست‌وزیر کانادا پادشاه جرج ششم را از عکس حذف کرده تا با ملکه الیزابت به این روش خلوت کند. البته این عکس ویرایش‌شده برای استفاده تبلیغاتی پوستر انتخاباتی و تاثیر بیشتر به موجب رای بیشتر برای مکنزی صورت گرفته است.
۸- حذف نگه‌دارنده اسب از عکس موسولینی - ۱۹۴۲
موسولینی فردی که اسب را نگه داشته حذف کرد تا به خود وجهه‌ای حماسی‌تر و قهرمانانه‌تر ببخشد.
۹- حذف ساعت مچی از عکس برافراشته‌کردن پرچم شوروی در جنگ جهانی دوم - ۱۹۴۵
سردبیر مجله روسی اوگونیوک، ساعت سربازی که پرچم شوروی را بر فراز رایشس‌تاگ، پارلمان آلمان در برلین افراشته می‌کند را حذف کرد. دلیل اینکار این است که این سرباز بر دست دیگر خود نیز ساعت بسته و این گمان را در بیننده ایجاد می‌کند که آنها پیش از این عمل قهرمانانه مشغول غارت اموال مردم بوده‌اند.
۱۰- اضافه‌کردن بازیکنان غایب تیم هاکی آمریکا به عکس دست‌جمعی در المپیک - ۱۹۶۰
همانطور که در تصویر مشخص است دو تن از بازیکنان تن خود را به چهره‌های غایب دو بازیکن هاکی قرض داده‌اند تا آنها هم در عکس دسته‌حمعی تیمی که با شکست شوروی و چکسلاواکی موفق شدند عنوان اول را کسب کنند، حضور داشته باشند. مشخص نیست چرا تن این دو نفر برای جایگزین‌شدن انتخاب شده‌اند.
۱۱- حذف فضانورد روسی از عکس دسته‌جمعی فضانوردان وستوک - ۱۹۶۱
دوازده آوریل ۱۹۶۱، یک تیم روسی از فضانوردان به رهبری یوری گاگارین، اولین سفر را به مدار زمین در ۱۰۸ دقیقه تجربه کردند. گریگوری نلیوبوف از عکس دسته‌جمعی که بعد از سفر از این تیم گرفته‌شد نهایتا حذف شد. وی به دلیل سوء رفتار از این برنامه اخراج شد.
۱۲- حذف میله‌ی حصارها از عکس کشتار ایالت کنت - ۱۹۷۰
در این عکس جان فیلو که جایزه پولیتزر را تصاحب کرده است زنی را بالای سر جسد یکی از دانشجویان دانشگاه ایالت کنت می‌بینیم. حصارهای پشتی این عکس برای بهترشدن جلوه بصری در اوایل دهه هفتاد توسط یک ادیتور ناشناخته حذف و پس از آن در نشریاتی همچون لایف چاپ شد.
جالب بود فقط اگه ممکنه بیشتر در مورد عکس ورد پرس امسال از Paul Hansen بگین. چون خیلی عجیب بود برام.
بهنام عاطفی--
عکسخانه:
بله خیلی گذرا در این مطلب گفته شد و متاسفانه وقتی که بحث این عکس داغ بود عکسخانه هنوز شروع به کار نکرده بود. و حالا هم بحثش تقریبا بسته شده و کلیات ماجرا و بحث‌ها بیشتر بر روی ادیتی که بر کنتراست و رنگ تصویر و روشن‌کردن بخش‌های مختلف عکس و دراماتیک کردن آن به این وسیله اتفاق افتاده بود مربوط می‌شد که آیا اینقدر تغییرات بر روی جنس عکس برای عکس خبری مجاز هست یا خیر. و جواب قطعی هم وجود نداشت. عده‌ای بر این باور بودند که رد کردن خط قرمز هست و عده‌ای دیگر از جمله خود عکاس و ورلدپرس فوتو میگفتن موردی نداره.
حالا در ادامه شاید به این عکس بیشتر بپردازیم.