چگونه نئورئالیسم پیتر لیندبرگ عکاسی مد را در دهه ۱۹۹۰ متحول کرد؟
ترجمه: شهاب شهسواری
کتابی تازه انتشار یافته، ۴۰۰ عکس از عکاس آلمانی، پیتر لیندبرگ (Peter Lindbergh ) را گرد هم آورده‌است. انتشار این کتاب که از مجموعه‌ای از عکس‌های او در زمینه‌های مختلف در مد، فرهنگ و محیط‌های شهری جمع‌آوری شده‌است، تصادفا با یک نمایشگاه مرور آثار او در روتردام، هلند، همزمان شده‌است.
در این مقاله، ژورنال عکاسی بریتانیا (BJP) مجموعه‌ای از عکس‌هایی را که توسط تیری ماکسیم لوری (Thierry-Maxime Lori) در این کتاب اخیر جمع‌آوری شده‌اند مورد بررسی قرار می‌دهد و از لیندبرگ به عنوان یک پیشرو در زمینه «نگاهی متفاوت به عکاسی مد» یاد می‌کند.
سیندی کراوفورد (Cindy Crawford) (مدل آمریکایی) در فیلم پیتر لیندبرگ «مدل‌ها: یک فیلم» محصول ۱۹۹۱ می‌گوید:
«گاهی اوقات مردم در زندگی خودشان زرق و برق ندارند و در نتیجه ترجیح می‌دهند که آن را تماشا کنند. فکر کنم وقتی یک زن به تصویری از ما نگاه می‌کند، پیش خودش فکر می‌کند که چرا شبیه به ما در آن تصویر نیست. اما چیزی که در واقع متوجه آن نمی‌شود این است که حتی خود ما هم شبیه آنچه در تصویر است، نیستیم. این یک تصویر ساختگی است که یک مجموعه از عوامل کاری به صورت گروهی تولید کرده‌اند.»
هیچ کس بهتر از خود هنرمند کهنه‌کاری عکاسی در جایگاهی نیست که این موضوع را کاملا تایید کند. امروز مجموعه‌ای از آثار رو در گالری کونستهال (Kunsthal) در روتردام که توسط رم کولهاس (Rem Koolhass) طراحی شده‌است به نمایش درآمده‌اند.
لیندبرگ از زمان تاسیس اولین استودیوی شخصی‌اش در سال ۱۹۷۳ لیندبرگ در جستجوی این بود که آثار فوق‌العاده عکاسی خودش را در شرایطی که بسیاری از عملکردهای مبهم و مشوش عکاسی مد را تغییر می‌داد، دنبال کند. عملکردهایی مانند تمرکز بیش‌اندازه و غیرقابل قبول بر روی سوژه‌های جوان گرفته تا دستکاری‌های شدید تصاویر.
لیندبرگ در سال ۲۰۰۷ در گفتگویی می‌گوید: «انتخاب سوژه و مدل یکی از اصلی‌ترین بخش‌های فعالیت من است، چرا که من یک عکاس تحول‌آفرین و تغییردهنده نیستم، من تنها در صورتی می‌توانم از افراد عکاسی کنم که بتوانم آنچه را که واقعا هستند بپذیرم. من عکاسی نیستم که از هر زنی، از هر مدلی عکس بگیرم و بعد تلاش کنم او را تبدیل کنم به چیزی که شما می‌خواهید.»
و البته همچنان نباید فراموش کرد که عکس‌های لیندبرگ همچنان مربوط به وجهه تجاری زیبایی هستند. عکس‌های او برای مجله ووگ (Vogue) در سال ۱۹۹۰ نه تنها عامل تعریف نوع جدیدی از زیبایی‌شناسی رئالیست در اوایل دهه ۱۹۹۰ شد، در شرایطی که عکس‌هایی به عنوان یک چارچوب برای الهام گرفتن از روایط‌های ویم وندرس (Wim Wanders) و ورنر هرتزوگ (Werner Hertzog) گرفت، بلکه در عین حال دست کم با بروز پدید سوپرمدل‌ها همزمان شد یا حتی بتوان گفت عامل ایجاد این مفهوم شد.
عکس‌های این دوره لیندبرگ به نظر می‌رسد که وارد سرزمین‌های فارق‌العاده خیالی شده‌اند. جایی میان مد سطح بالای فرهنگی و صنایع سنگین. در میان این عکس‌ها می‌توانید به نوعی احساس ابزارهای آینده‌نگر خیالی فریتز لنگ (Fritz Lang) را در مجموعه‌ی متروپولیس ببینید در عین حال می‌تواند به آرامی به سمت تصاویری از دوروتی لنگ (Dorothea Lange) برود که از دوران رکورد بزرگ ثبت شده‌اند.
او زمانی که می‌خواهد فضاهای خلاقانه را مرور کند، از مونوکروم به عنوان ابزاری حیاتی استفاده می‌کند.
لیندبرگ می‌گوید: «تفاوت اینجاست که رنگ واقعیت است، اما سیاه و سفید احتمالا نسبت به واقعیت یک گام نزدیک‌تر به هنر هستند … عکاسی مد در واقع بیش از هر چیز نوعی افسانه‌گویی است. همه چیز مربوط به تخیل و فانتزی است، چرا که از همان زمان که تصویر در ذهن شما پرورش می‌یابد … شما چیزهایی را در کنار هم می‌سازید. آن‌گاه آدم‌هایی درست برای آن پیدا می‌کنید، آدم‌های منسب. به سمت محل مناسبی می‌روید و فکرهای کوچکی در شما شکل می‌گیرد که به تصویر تبدیل شده‌ایت. این چیزی است که به آن تخیل و فانتزی می‌گوییم.»
این همان فضا فانتزی است که باعث می‌شود سال‌های ابتدایی دهه ۱۹۹۰ هم به فضایی بدون زمان و هم به شکلی منحصر به فرد بدل شوند. تیری ماکسیم لوریو در مقدمه‌اش برای کتاب می‌نویسد: «عکس روی جلد مجله ووگ بریتانیا، تصویری بود که هویت دهه ۱۹۹۰ را می‌ساخت: مدل‌های عکاسی که به شکلی شی محض نمایش داده‌می‌شند، چشم در چشم مخاطب داشتند و در عین حال اعتماد به نفسو غروری داشتند که بسیاری از مخاطبان می‌توانستند با آن ارتباط برقرار کنند.»
لیندبرگ به یاد می‌آورد: «می‌توانم بگویم از طریقه‌ای که زنان در دهه ۱۹۸۰ در عکس‌ها به نمایش در می‌آمدند خوشم نمی‌آمد. می‌خواستم آنها را به صورت دیگری عکاسی کنم اما هیچ کس در آن زمان به این خواست من اهمیتی نمی‌داد … من دلم می‌خواست از زنان رسمی، با پوشش کاملا بی‌نقص که کاملا مصنوعی به نظر می‌رسیدند عبور کنم. من بیشنر دنبال زنانی مصمم‌تر و ماجراجوتر بودم که کاملا بر زندگی خودش تسلط داشته‌باشد، نه اینکه نگران امتیازات اجتماعی خودش باشد یا منتظر رهایی یافتن از طریق یک مرد قدرتمند باشد. ایده‌آل‌ترین مدل‌های من دختران جوانی بودند که در دانشکده هنر می‌دیدم، بسیار مستقل و آماده صحبت از زبان خود. سوپرمدل‌ها در واقع نماینده این تغییر هستند.»
تصویر اصلی: سندی کرافور (Cindy Crawford)، تاتیانا پاتیتز (Tatjana Patitz)، هلنا کریستنسن (Helena Christensen)، لیندا اوانجلیستا (Linda Evangelista)، کلادیا شیفر (Claudia Schiffer)، نایومی کمپل (Naomi Campbell)، کارن مودلر (Karen Mulder) و استفانی سیمور (Stephanie Seymour) – در بروکلین، ۱۹۹۱ برای مجله ووگ ایالات متحده (Vigue US) همه تصاویر با کپی‌رایت پیتر لیندبرگ – تامین شده توسط پیتر لیندبرک، پاریس، گالری گاگوسیان، ورساچه