کاوشی در تاریخ عکاسی شهادت‌دهنده
ترجمه: شهاب شهسواری
فکر می‌کنید عکس‌هایی از حادثه ۱۱ سپتامبر با قفسه‌های سوخته و یا یک صف مظنونان در ساختمان پلیس چه عنصر مشترکی داشته‌باشند؟
همه این تصاویر اسناد معتبری هستند که شواهد افشاکننده‌ای را رو می‌کنند.
عکاسی از زمان ابداع با ادعای حقیقی بودن و شیئیت علمی خود تاکنون خود را به عنوان اصلی‌ترین ابزار شهادت و تامین سند مطرح کرده‌است.
از صحنه‌های جرم، گونه‌های جانورشناسی و کاوش‌گری فضایی گرفته تا تعطیلات خانوادگی و خشونت‌هایی که در صحنه جهان رخ می‌دهد، عکس در آنها به عنوان ابزار اثبات به کار گرفته‌شده‌است. هر هنرمند مدرنی که از عکاسی استفاده می‌کند مجبور است زبان شهادت دهنده‌ای را که در ذات این رسانه است بپذیرد.
همان‌گونه که سوزان سونتاگ در کتاب مرجع‌اش به نام «درباره عکاسی» می‌گوید: «وقتی ما در مورد چیزی می‌شنویم اما نسبت به آن تردید داریم، وقتی عکسی از آن به ما نشان داده شود احساس می‌کنیم اثبات شده‌است.»
ممکن است یک تصویر دچار اعوجاج و ابهام باشد، اما همیشه این فرض وجود دارد که چیزی واقعی وجود دارد یا وجود داشته که شبیه به آن چیزی که در عکس آمده، است.
این زمینه‌ها و موضوعات اصلی‌ترین تمرکز نمایشگاه برگزار شده در گالری مایکل هوپن هستند. عکاسی به مثابه پرسش: کاوش در عکاسی شهادت دهنده، کاوش در فریبندگی تاریخی عکاسی به عنوان رسانه‌ای که عمیقا در سنت مستندسازی ریشه دوانده‌است، اینکه چگونه ثبت‌کردن توسط دوربین حق می‌دهد و چگونه اتهام می‌زند.
این نمایشگاه از این جهت غیرمعمول است که تصاویری در آن استفاده شده‌اند که هیچ گاه به قصد آویخته شدن در نمایشگاهی تفکر برانگیز را نداشته‌اند. بسیاری از این عکس‌ها در واقع برای این گرفته‌شده‌اند که شواهد تجربی از یک نظریه یا ثبت یک واقعه باشند. اما حالا که این عکس‌ها از زمینه روایی خودشان جدا شده‌اند و در زمان جابجا شده‌اند، آنچنان دیگر شواهدی شامل پاسخ برای مخاطبان ارائه نمی‌دهند، بلکه بیشتر باعث می‌شوند مخاطب دوباره به فکر فرو رود و پرسش‌های تازه‌ای در او شکل بگیرد.
همه این تصاویر گرفته‌شده‌اند تا یک واقعیت را به تصویر بکشند. هویت یک چهره، جایگاه یک سلول، شکل و حالت یک جمجمه برای اثبات تکامل، شعاع‌های موازی نور درون یک تفنگ برای نشان‌دادن خم‌شدگی لوله آن. همه آنها یک واقعیت را نشان می‌دهند، وظیفه همه آنها اثبات یک نکته، حل کردن یک رمز یا فقط اطلاع‌رسانی و روشن کردن یک موضوع بوده‌است.
با وجود تنوع سوژه‌های به کارگرفته‌شده در این عکس‌ها، یک جاذبه و وزن مشترک در میان آنها وجود دارد که از عملکرد مستندساز آنها سرچشمه می‌گیرد.
در این نمایشگاه می‌توان طیف‌ها متنوعی از آثار هنری آفریده شده توسط خیال‌اندیش‌ترین تصویرسازان معاصر در قرن‌های ۱۹ و ۲۰ را دید. از آثاری آفریده‌شده توسط دانشمندی چون اتین جولز ماری (Etienne-Jules Marey) و هنرمندانی چون آلفردو جار (Alfredo Jaar)، من ری (Man Ray) و فرانسیس بیکن (Francis Bacon) گرفته تا عکاس داگرئوتایپیستی مانند تاکاشی آرایی (Takashi Arai) و عکاس مد گای بوردین (Guy Bourdin).
مایگل هوپن، برگزارکننده‌ی این نمایشگاه در مورد این پروژه می‌گوید: «این کار یک فرآیند طولانی بود که در طول ۱۲ سال انجام شد، ما جستجو برای آثار را در زمینه‌های مختلف علمی، ریاضی، جرم‌شناسی، جنگ و ستاره‌شناسی آغاز کردیم. هر تصویری برای قرار گرفتن در این مجموعه باید شامل نوعی تلاش برای اثبات واقعیت می‌شد، حال چه تلاش موفق باشد چه ناموفق، در نتیجه بسیاری از این تصاویر آنچنان هم به سادگی، آن‌گونه که به نظر می‌رسند روشن و واضح نیستند.»
تصویر به مثابه پرسش: کاوشی در عکاسی شهادت دهنده از ۲۸ سپتامبر الی ۲۶ نوامبر در گالری مایکل هوپن در لندن برگزار می‌شود.
توضیح عکس کاور:
خنده قلابی (Rire faux) از مجموعه مکانیزم سیماشناسی بشر ( Mécanisme de la physionomie humaine) – اثر دکتر گیوم دوشن (اهل بولونی) – از مجموعه گالری مایکل هوپن
منبع: +