حکم شلاق برای دو عکاس در قزوین

شاکی این پرونده به گفته‌ی «صدای قزوین» رئیس سازمان میراث فرهنگی قزوین و مشاور فرهنگی استاندار است و دلیل شکایت هم انتشار یادداشتی است که این دو درباره یکی از کتاب های مشاور فرهنگی استاندار نوشته بودند. در این یادداشت انتقادهایی در زمینه کیفیت کتاب چاپ‌شده صورت گرفته بود.

یکی از عکاسان که در گزارش «صدای قزوین» نامی از وی برده نشده در باره این حکم گفته است: «بر اساس حکم اولیه شعبه ۱۰۲ دادگاه عمومی قزوین بنده با اتهام توهین به ۲۵ ضربه شلاق محکوم شدم و عکاس دیگر نیز به همین اتهام به ۵۰ ضربه شلاق محکوم شد.»

خلیل امامی عکاس، در یادداشتی که در هفته‌نامه تابان در تاریخ نوزدهم آبان ۱۳۹۲ منتشر شده و در وبلاگ «قزوین هنر» بازنشر شده از نحوه انتشار کتاب «قزوین سرزمین روزگاران» انتقاد کرده است. او در این مطلب نوشته است:

«"قزوین سرزمین روزگاران" کتابی­ست مصور با عکس­هایی از استان قزوین که قصد دارد به معرفی این استان بپردازد. در شناسنامه­ی کتاب نام پدیدآورنده و عکاس آقای محمدعلی حضرتی ذکر شده که توسط نشر حدیث امروز و با سرمایه­گذاری شهرداری قزوین منتشر شده است.

"قزوین سرزمین روزگاران" با ۲۱۶ صفحه روی کاغذ گلاسه در قطع خشتی و به صورت تمام رنگی به همراه دو مقدمه از محمدعلی حضرتی (پدیدآورنده و عکاس کتاب) و مسعود نصرتی (شهردار قزوین) و مجموع 230 قطعه عکس در شهریور 1392 و بدون درج قیمت به زیور طبع آراسته شده است.

با نگاهی کارشناسانه به این کتاب به چند نکته قابل تامل بر می­خوریم: نخست اینکه انتشار کتاب در حوزه­ی گردشگری می­بایست به عکس­هایی بسیار عکاسانه به لحاظ بصری مزین شود. بر همگان واضح است که آثار تاریخی و چشم­اندازهای طبیعی استان ما خود به خود زیبایند و صرف نسخه­برداری فنی از آنها نمی­توان جوابگوی نمایش فاخر آنها در حد و اندازه­ی واقعی‌شان شد. اما کتاب یاد شده با عکس و طرح جلدی نه چندان جذاب حاوی عکس­هایی با کیفیت نازل بصری در کادربندی، ترکیب­بندی، نور و رنگ بوده که حاکی از عدم تسلط پدیدآورنده به عنوان عکاس در شناخت نور به عنوان مهم­ترین مولفه­ی تشکیل دهنده­ی عکس و همچنین عدم انطباق کادربندی­ها و ترکیب­بندی­ها با استانداردهای زیباشناختی تصویر که منجر به ارائه­ی تصاویری نه چندان دلنشین و جذاب شده است.

نبود وضوح کامل برخی عکس­ها و پردازش بسیار ضعیف تصاویر چاپ شده در کتاب، از عدم تسلط پدیدآورنده به عنوان عکاس این مجموعه، از برخی تکنیک­های عکاسی از قبیل انتخاب صحیح دیافراگم و عمق میدان وضوح و همچنین نامأنوس بودن عکاس با فنون نوین پردازش تصویر پرده بر می­دارد.

نکته دیگری که در برخورد با عکس­های کتاب به چشم می­خورد عدم شناخت و توانایی عکاس در استفاده­ی صحیح از ابزار عکاسی است. فاصله­ی کانونی و زیباشناسی لنزها ساده­ترین مسائلی است که عکاسان به آن آشنایی دارند، اما در آثار منتشره دیده نمی­شود. بسیاری از عکس­های معماری دارای دیستروشن (اعوجاج) اغراق­آمیز بوده که از نکات منفی بارز در عکاسی معماری محسوب می­شود. هم­چنین انتخاب زاویه نادرست دوربین نسبت به سوژه و برخورد نامناسب با نور تصاویری به غایت نازیبا خلق نموده است.

در طراحی کتاب هیچ­گونه ترتیب و هارمونی خاصی میان تصاویر رعایت نشده و پرش­های ناگهانی بین تصاویر نه چندان مرتبط با یکدیگر، ذهن بیننده را مغشوش می­سازد. به واقع در صفحه­آرایی کتاب تنها به صفحه­بندی بسنده شده و مشخص نیست به چه دلیل از دامنه­های رنگی استفاده شده که هیچ سنخیتی با محتوای این اثر ندارد. کیفیت چاپ برخی صفحات کتاب مطلوب بوده اما در بیشتر صفحات با افت شدید سطح کیفی چاپ روبرو هستیم.

صحافی کتاب در خور این تعداد برگ کاغذ نبوده و شیرازه­ی آن در اندک مدت دچار دگرگونی شده و کتاب پس از چندین نوبت استفاده حالت اصلی خود را از دست می­دهد.

در پایان این پرسش مطرح می­شود: با توجه به جایگاه و پیشینه­ی فرهنگ، هنر و تمدن قزوین و با عنایت به پتانسیل عکاسان خوب و حرفه­ای استان که موجب شده جایگاه عکاسی قزوین هم­پای خوشنویسی در کشور بدرخشد، آیا انتشار چنین کتابی در خور شآن و جایگاه نام قزوین بوده و می­تواند نماینده­ای شایسته برای قزوین نزد گردشگران و مهمانان داخلی و خارجی باشد؟! »

پس از انتشار این نقد یادداشتی از میرکمال مصفوی در هفته‌نامه تابان منتشر شد که بعدتر عباس علی‌پور عکاس دیگر شاغل در قزوین ادعا کرده بود که میرکمال مصطفوی نام مستعار محمدعلی حضرتی‌ها که در زمان انتشار مطلب مشاور فرهنگی استاندار قزوین بود و ۱۳ مرداد امسال به سمت مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین درآمده است.