بیان داستان در یک عکس تکی

ﭼﺮا ﺗﻌﺮﻳﻒ «ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻣﺴﺘﻨﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ- ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ» ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ؟ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ، ﺳﺒﻜﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﺷﺨﺼﻲ اﺳﺖ و راﺑﻄﻪ‌ی ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪي اﻓﺮاد دارد. ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪاي راﺿﻲﻛﻨﻨﺪه، ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻗﻮاﻧﻴﻦ، ﺑﺎﻳﺪﻫﺎ و ﻧﺒﺎﻳﺪﻫﺎ را رﻫﺎ ﻛﻨﻴﺪ. ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺎﺷﻖ ﻣﺮدم ﺑﺎﺷﻴﺪ؛ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻧﻮﻋﻲ ﻫﻤﻔﻜﺮي و اﺣﺴﺎس ﻫﻤﺪردي ﺑﺎ ﻣﺮدم اﺳﺖ. ﺣﺘﻲ اﮔﺮ از ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻣﺮدم ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ، ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻣﺴﺘﻨﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻧﺸﺎن دادن ﺷﺮاﻳﻂ و وﺿﻌﻴﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ.

اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﻜﺲﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻛﻨﺎﻳﻪدار ﻳﺎ ﻃﻌﻨﻪآﻣﻴﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ، وﻟﻲ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ اﻓﺮاد ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻛﺮده و آنها را اذﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ. وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻨﺪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ، ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ درﺑﺎره‌ي وﺿﻌﻴﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ. ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻳﺎ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮاﻳﻂ را ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﻨﻴﺪ و اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه‌ي ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﺬارد.

ﻋﻜﺎﺳﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده اﺳﺖ، در واﻗﻊ دﻟﻴﻞ ﺳﺨﺖ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﻛﺎر ﺳﺎدﮔﻲ آن اﺳﺖ! اﻳﻦ ﻧﻮع ﻋﻜﺎﺳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده اﺳﺖ، ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺳﻮژهﻫﺎيﺗﺎن را در ﻫﺮ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ و ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻳﺎدي را ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻋﻜﺴﻲ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﻃﻲ ﻛﻨﻴﺪ. زﻧﺪﮔﻲ روزﻣﺮه، ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ، در ﻛﻞ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻋﻜﺎس ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ و او را ﺑﺮاي ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻛﺮدن ﺳﺮ ﺷﻮق ﺑﻴﺎورد. ازﻧﮕﺎﻫﻲ دﻳﮕﺮ،ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻣﺴﺘﻨﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ اﺳﺖ، ﺑﻪ ﺧﺎﻃر اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ و ﺧﻂ ﻣﺸﻲ «ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻣﺴﺘﻨﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ» ﺑﺎ «ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻓﻮري از ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ» (Snap - Shooting) ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ اﺳﺖ. ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻛﻮﭼﻪﻫﺎ و ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻋﻜﺲ ﻓﻮري ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ، ﻫﻴﭻ ﻋﻜﺴﻲ را ﺧﻠﻖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ؛ آﻧﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺑﻲﺷﻤﺎري را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﺑﺴﻴﺎر راﺣﺖ اﺳﺖ؛ اﻳﻦ ﻋﻜﺎﺳﺎن دورﺑﻴﻦﺷﺎن را ﺑﻪﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪروﺑﺮوﻳﺸﺎن ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﻛﻪ دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ دﻛﻤﻪي ﺷﺎﺗﺮ را ﻓﺸﺎر ﻣﻲدﻫﻨﺪ. اﻧﺘﻘﺎل ﻋﻮاﻃﻒ و ﺣﺎل و ﻫﻮاي ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮاي اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﻋﻜﺎﺳﺎن اﻫﻤﻴﺘﻲ ﻧﺪارد! ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻜﺎﺳﻲ حتی ﺑﺎ دورﺑﻴﻦ ﻻﻳﻜﺎ، ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻳﻚ ﻋﻜﺎسﻧﻤﺎﺳﺖ و اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻓﺮق ﺑﺴﻴﺎري دارد. ﻋﻜﺎﺳﺎن ﻣﺴﺘﻨﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻃﺮز ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻜﺎﺳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺗﺼﺎوﻳﺮ اﻳﻦ ﻋﻜﺎﺳﺎن، ﻗﺒﻞ از ﻓﺸﺮدن دﻛﻤﻪي ﺷﺎﺗﺮ دورﺑﻴﻦ، درﺳﺖ درﻟﺤﻈﻪاي ﻛﻪ ﺳﻮژه را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، درذﻫﻦﺷﺎن ﻧﻘﺶ ﻣﻲﺑﻨﺪد. ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻣﺴﺘﻨﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ- ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ، ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ از«دﻳﺪن و واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎندادن» اﺳﺖ. «دﻳﺪن» ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻢ ﺷﺮوع اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن اﺳﺖ. ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻮر، ﺷﻜﻞﻫﺎ، ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪ و ﭘﻴﺶزﻣﻴﻨﻪ، ﺣﺮﻛﺎت و اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ، ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮ را در ﻛﺴﺮي از ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻲدﻫﺪ. اﮔﺮ ﺷﻤﺎ اﻳﻦ ﻟﺤﻈﺎت را ﻧﺒﻴﻨﻴﺪ، آن را اﺣﺴﺎس ﻧﻜﺮده و ﺑﺎ ﺳﻮژهﻫﺎﻳﺘﺎن ارﺗﺒﺎط ﻗﻠﺒﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻜﻨﻴﺪ، در آن ﺻﻮرت ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻣﺴﺘﻨﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ درد ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮرد! ﺑﺨﺶ «ﻧﺸﺎن دادن واﻛﻨﺶ» ﺑﻪ ﻣﻬﺎرت اﻓﺮاد ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد.

ﻫﺎﻧﺮي ﻛﺎرﺗﻴﻪ- ﺑﺮﺳﻮن درﻳﻜﻲ ازﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎﻳﺶ ﮔﻔﺘﻪﺑﻮد: «ﻋﻜﺎﺳﺎن ﻫﻤﭽﻮن ﭘﺮواﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، آﻧﻬﺎ  ازﻋﻜﺴﻲ ﺑﻪ ﻋﻜﺲ دﻳﮕﺮ در ﺣﺎل ﭘﺮوازﻛﺮدن‌اﻧﺪ.»  (ﻧﻮﺷﺘﻪ: ﻛﺮﻳﺲ وﻳﻜﺰ / ﺗﺮﺟﻤﻪ: ﻣﺤﺴﻦ ﺑﺎﻳﺮامﻧﮋاد) ﭘﺲ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ!

ذﻫﻨﻴﺖ در ﺧﻴﺎﺑﺎن

زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻬﺮي، ﺷﻤﺎري از ﻧﻮآورﺗﺮﻳﻦ ﻋﻜﺎﺳﺎن اﻳﻦ دوره را ﻣﺠﺬوب ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺖ. اﻳﻦ ﻋﻜﺎﺳﺎن ﻛﻪ راﺑﺮت ﻓﺮاﻧﻚ را اﻟﮕﻮي ﺧﻮد ﻗﺮار داده ﺑﻮدﻧﺪ، ﺗﺼﺎوﻳﺮﺷﺎن را ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ ﺧﻠﻖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و اﺗﻜﺎﻳﺸﺎن ﺑﺮ اﻟﻬﺎﻣﺎت ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻮد. آﻧﺎن اﻏﻠﺐ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﺮا ﺛﺒﺖ ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪي آﻧﻲ ﺧﺎص را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده‌اﻧﺪ، اﻏﻠﺐ ﭘﺲ ازدﻳﺪن ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺎر ﺧﻮد، ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ.

2. 
3. عکس: رابرت فرانک

ﮔﺮي وﻳﻨﻮﮔﺮاﻧﺪ عکس‌هایی ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪﺑﻪ ﻃﻮرآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ از اﺑﻬﺎم ﻋﻜﺎﺳﻲ ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ. اﻳﻦ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺣﺎوي رواﻳﺘﻲ ﺧﺎص ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ روشﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن درک ﺷﻮﻧﺪ. ﻟﻲ ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪر از اﺑﻬﺎم ﻋﻜﺎﺳﻲ از وﺟﻪ دﻳﮕﺮي ﺳﻮد ﺑﺮد. او ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻌﻄﻮف ﻛﺮد ﻛﻪ درآﻧﻬﺎ ﻧﺎﻇﺮ و ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﭘﻨﻬﺎن ﮔﺸﺘﻪاﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺗﺮﻛﻴﺐ واﺣﺪي ﭘﺪﻳﺪ آﻳﺪ. ﺑﺮﺧﻲ از ﺗﺼﺎﻳﺮ او ﻧﺸﺎنﮔﺮ اﻧﻌﻜﺎسﻫﺎي اﻓﺘﺎده ﺑﺮ ﭘﻨﺠﺮه‌ي ﻣﻐﺎزهﻫﺎﺳﺖ و ﻋﻜﺎس ﺣﻀﻮري ﻧﻴﻤﻪﻏﺎﻳﺐ درآﻧﻬﺎ دارد. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺎر او ﺣﺎﻛﻲ از ﺗﻨﺶ ﻧﻬﻔﺘﻪ در ﺷﻬﺮي ﺑﻲﻗﺮاراﺳﺖ. دراﻳﻨﺠﺎ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن، ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻣﻲﺷﻮد، ﮔﻮﻳﻲ ﺧﻮدﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﻋﻜﺎس ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ.

عکس: لی فریدلندر