استانداردهای فعلی در باب دست‌كاری عكس‌ها چيست؟ مباحثه‌ای در مراسم ويژه‌ی جشن اهدای جوايز ورلدپرس فتو
ترجمه: محسن بایرام‌نژاد
هفته‌‌ی قبل در آمستردام و در مراسم ويژه [مشهور به هفته‌‌ی] اهدای جوايز، مباحث‌ی عمومی‌ای را ترتيب داديم تا همگان از اين شيوه‌هاي جديد و تاثيرش در مسابقهی امسال باخبر شوند.
در اين نوشته، خلاصه‌ای از تجربه‌‌ی‌مان را در مسابقهی امسال نقل می‌كنم؛ نمونه‌هايی را مشاهده خواهيم كرد كه به‌خاطر دست‌كاری و دگرگون‌شدن محتوای عكس از پذيرفته‌شدن در دور فينال باز ماندند؛ مسائلی كه در مباحثهی عموم ۲۵ آپريل مطرح شد را مرور كرده و درباره‌ي اين موضوع مهم [دست‌كاری در عكس]، اشاره خواهم كرد كه به كجا خواهيم رسيد [و چه رويكردی مدنظر است].
تجربه‌ی مسابقهی ۲۰۱۴
مسابقهی امسال شيوه‌های جديدي را در برخورد با دست‌كاری به خود ديد. يك كارشناس مستقل عكاسی ديجيتال به درخواست ورلد پرس فتو همهی عكس‌های نامزد جايزه در مراحل نهايی مسابقه را پيش از رأی هيأت داوران مورد ارزيابی قرار داد. در مجموع از ۱۲۰ عكاس درخواست به عمل آمد كه فايل‌های اديت‌نشده‌ای از عكس‌های شركت‌داده‌شان را برای مقايسه و احراز عدم دست‌كاری تحويل دهند.
براي كسب جوايز، شركت‌كننده‌ها بايد قوانين معينی را رعايت كنند. قانون مورد نظر چنين عنوان شده است:
محتواي عكس نبايد جرح و تعديل شود. فقط رتوش‌هايی اعمال شود كه مطابق استانداردهاي مقبولِ رسانه هستند. هيأت داوران حكم نهایی را دربارهی اين استانداردها خواهد داد…
كارشناس ديجيتال تك‌تكِ عكس‌های شركت‌داده‌شده را با فايل خام‌شان مورد مطابقت قرار داده و مراحل مختلف اديت‌شان را بررسی كرد. خلاصه‌ی كاملی از وضعيت همهی عكس‌های مرحله‌ی آخرِ پيش از اختصاص جوايز توسط كارشناس ديجيتال به هيأت داوران داده شد. همهی اينها با مباحثه و گفت‌و‌گوهای متوالی انجام پذيرفت.
هيأت داوران مستحضر بود كه برای اعمال قوانين جشنواره، محتوای هيچ عكسي نبايد تغيير داده شده باشد. منظور اينكه هيچ موضوع مهمی نبايد، چه توسط ابزارهای نرم‌افزاری يا با تنظيم هدف‌دارِ توناليته‌‌ی تصوير، به عكس اضافه شده يا از آن چيزي را حذف كرده باشد. هيأت داوران صرف نظر از تكنيك مورد استفاده (چه ابزار جرح و تعديل يا تنظيم توناليته)، بر پی‌آمدِ قضيه (كه آيا موضوع مهمی به محتوای عكس اضافه شده يا از آن حذف گرديده) رأی می‌داد. داوری به همين شكل بر روی هر عكس شركت‌داده‌شده و در هر طبقه‌بندی‌ای اعمال گشت. نتيجه چنين بود كه ۸ درصد از عكس‌های شايسته‌ی مرحله‌ي نهايی مردود شدند – ۸ مجموعه و ۲ تك‌عكس، كه در بخش‌های طبيعت (Nature)، ورزش (Sports)، مردم (People)، خبرهای ناگهانی (Spot News) و موضوعات معاصر (Contemporary Issues) شركت داده شده بودند.
نامه‌ي محرمانه‌ای به همه‌ي عكاسانی كه اصالت عكس‌شان در مرحله‌ي داوري احراز نشد ارسال شده كه دربارهی عكس مورد نظر و اشكالات مشخص آن توضيح داده است. پس عكاسانی كه فايل خامِ عكس‌های‌شان گرفته شده اما جايزه نبرده‌اند می‌توانند مطمئن باشند كه عدم دريافت نامه‌ی محرمانه به معنای مشكل‌نداشتن عكس‌شان در رابطه با دست‌كاری بوده است.
اگرچه عكس‌هاي اصلی مردودشده نمايش داده نخواهند شد، اما كارشناس عكاسي ديجيتال ما (ادوئارت دِكام) مثال‌هايی را تهيه كرده كه نشان دهد چه مواردی توسط هيأت داوران مسابقهی ۲۰۱۴ مشكل‌دار تلقی شده‌اند. (دربارهی اين نمونه‌ها در دقيقه‌ی تقريباً ۱۱ فايل صوتيِ ضبط‌شده صحبت خواهم كرد.) عكس‌هايی كه می‌بينيم، سه دسته تصاوير را نشان خواهند داد؛ اول‌سر عكس اصلی را خواهيم ديد و بعد، عكس‌هاي تغيير داده‌شده را كه يا جرح و تعديل شده و يا با تنظيم هدف‌دار توناليته، موضوع مهمی در محتوای عكس تغيير يافته است. اين نمونه‌ها، تغييراتِ گاهاً كوچكی را نشان مي‌دهند كه باعث شده عكس‌ها از رسيدن به مرحله‌ي نهایی ورلد پرس فتو در داوری امسال مردود شمرده شوند. برای بررسی تغييرات، عكس‌ها را در سايز بزرگ‌تر مشاهده كنيد.
مباحثه‌ي عمومی مراسم ويژه‌ی جشن اهدای جوايز ورلد پرس فتوی ۲۰۱۴
هفته‌‌ی قبل گروه سخنران مباحثهی عمومی‌ای را دربارهی دست‌كاری عكس در مسابقه‌هاي سالانه‌ی ورلد پرس فتو ارائه كرد. دو نفر از داوران مسابقهی قبلی (سانتياگو ليون و گری نايت) دربارهی پی‌آمدهای دو مسابقهی اخير، از مناقشات صورت‌گرفته درباره‌ي برگزيده‌ي برتر سال ۲۰۱۲ اثر پُل هانسن (عكسی كه «جعل» نشده بود و امسال نيز می‌توانست شايسته‌ی دريافت جايزه باشد) تا شيوه‌های برخورد امسال دربارهی موضوع دست‌كاری، مباحثه كردند. اين رويداد (با مقدمه‌اي از باربارا بوفكِنس و به مديريت جلسه توسط اوليويه لوران) ضبط شده و می‌توانيد فايل صوتی مباحثهی يك‌ساعته‌‌ی سخنران‌ها و نيم ساعت پرسش و پاسخ جلسه را در اين آدرس گوش دهيد.
عدم حضور فردی از جنس مؤنث در بين سخنران‌ها به‌درستی گوش‌زد شده است. من فقط مي‌توانم دربارهی گروهی كه خودم در تشكيل آن نقش داشتم صحبت كنم، اما می‌بايست از سخنران‌های بيشتری در حيطه‌های مختلف دعوت به عمل می‌آمد. روز قبل از اين جلسه نشستي با حضور خانم‌های مهمی در رسانه –دَفني انگلس (نيويورك تايمز)، اِوِلين كونست (آژانس نور)، سارا لين (نشنال جئوگرافيك) و ماريا مَن (ای‌پی‌اِي؛ آژانس عكس خبريِ اروپا)- تشكيل شد و مباحث مؤثری را دربارهی دست‌كاری در عكس مطرح كرده كه در تحقيقات آتی راهنما خواهد بود و مي‌بايست سخنرانيِ آنها را نيز در مباحثهی عمومی می‌شنيدم. اگر می‌توانستيم تنوع جنسيتي شكل‌يافته در هيأت داوران اين دوره -۱۲ مرد و ۹ زن از دوازده مليت متفاوت- را ترتيب دهيم، خود نيز منعفت می‌برديم. به‌هر‌حال، گروه سخنرانِ مراسم ويژه از اعضاي هيأت داوران و افراد ديگري كه خودشان براي اين اتفاق راهی آمستردام شده بودند تشكيل شده بود و موقعيت دعوت از افراد مشخص به شهر برای مباحثه از امكان ما خارج بود.
با اين‌حال، مباحث مطرح‌شده در جلسه طيف گسترده‌ای داشت كه اگر فايل ضبط‌شده‌ی كامل را گوش دهيد، متوجه آن خواهيد شد. نيم‌ساعتِ اول دربارهی موضوع دست‌كاری عكس در دو دوره‌ی اخير مسابقهی ورلد پرس فتو بر روي يك مسئله تأكيد مي‌كرد؛ اينكه تغييراتِ مشكل‌زايی كه عكاسان با دست‌كاری بر روي عكس‌ها اعمال كرده بودند، اصلاً مؤثر نبوده و هيچ كمكی به عكس‌ها نكرده بود.
سپس بحث به موضوعات كلی‌تری در باب چيزهاي وسيعی كه زير پرچم «دست‌كاری» شناخته می‌شوند كشيده شد. به‌نظر منصفانه است كه بگويم هيچ يك از اعضاي گروهِ سخنران نظر مطلقی دربارهی سودمند بودنِ استانداردها يا ممكن‌بودن استاندارسازی در شكل همه‌پذير ندارند. هيچ كدام، به جز در اين زمينه‌ی مشخصِ مسابقهی عكس، طرفدار ساخت يا تحميل قانون بری جهان نيستند. اما مهم‌تر از همه، همهی اين افراد ايده‌ی مباحثات آزاد و ادامه‌دار را می‌ستايند كه به منابع و خروجي‌های گوناگون رسيده و در نهايت، به شفاف‌سای‌ای درباره‌ي پرورشِ عكس راستين در ساحت فتوژورناليسم و عكاسي مستند ختم خواهد شد.
به چه سمت خواهيم رفت؟ [رويكرد مدنظر]
به شيوه‌ها و استانداردهای بهتري در مقايسه با داشته‌های رايج در مقابله با موضوع دست‌كاری در جهان نيازمند هستيم. آشكارا، نياز هست كه سازمان‌های مختلفی در كشورهای متفاوت استاندارهای گوناگونی را اعمال كنند؛ و اينكه از توانمندی‌های مختلفی برای تشخيص و واكنش‌نشان‌دادن به دست‌كاری‌های ملاحظه‌شده بهره ببرند.
برای حصول اين هدف، در ماه‌های آتی و به‌منظور كنكاش دربارهی اينكه چگونه بخش‌های مختلفي از رسانه‌‌ی فتوژورناليسم دست‌كاری عكس را تصديق كرده و با آن سر و كار دارند، پروژه‌ی تحقيقاتی جديدي را برای آكادمی ورلد پرس فتو اداره خواهم كرد. اكنون در حال كار بر روي منشور پروژه‌ی تحقيقاتي هستيم و در هفته‌های آتی جزئيات بيشتری را ارائه خواهم كرد.
مهم است كه تأكيد كنم با اين پروژه‌ی تحقيقاتی، قصد پيشنهاد دادن نداريم. پيشنهای دربارهی ايجاد و اعمال دستور‌العمل اكيد يا قوانين معينِ كاربردي در همهی موقعيت‌ها و همهی جاها در سرتاسر اين رسانه نخواهيم داد. درعوض به چگونگی برخوردهای گوناگون عموم در اين دنيای آكنده از تصوير در رابطه با مسئلهی دست‌كاری گوش داده و آن را ترسيم خواهيم كرد. در جست‌و‌جوی داده‌هايی از طرف همهی علاقه‌مندان به قضيه هستيم و اطلاعات دريافتی خود را به شكل آزاد انتشار داده تا به مباحثات دربارهی موضوع دست‌كاری دامن بزنيم. اين مباحثات مي‌توانند به ترقی شيوه‌های برخوردی‌مان در سال‌های آتی مسابقه افزوده و همين‌طور به مباحثاتي چنان‌كه بايد ادامه‌دار و پُر وسعت در باب اين موضوع، بدل شوند. بر اساس تعريف مدنظر ما، اين تحقيقات شامل بر طيف گوناگوني از داده‌هاي جهاني خواهد بود.
نتيجه
از قول خود می‌گويم كه اين لحظه‌ی جالب‌توجه و موقعيت عالی‌ای برای تفكر دربارهی مقصودِ فتوژورناليسم و عكاسی مستند است. اينكه سخنران‌های مباحثهی عمومی به‌جای عينيت‌گرايی و واقعيت، بيشتر از اعتبار و امانت‌داری عكاس می‌گفتند برای من مؤثر بود. به نظرم نشانه‌ی خوبی‌ست و از تغيير [چگونگی] گفت‌و‌گو درباره‌ي عكاسی خبر مي‌دهد. همان‌طور كه در مباحثه عنوان كردم، اگر می‌توانيم بحث را به سويی برانيم كه همگی عكاسي را به‌عنوان يك بيان و بازنمايی بشناسيم، می‌توانيم دربارهی مسئلهی دست‌كاری از اين منظر بيانديشيم كه از برخی از عكس‌های معين انتظار تاثيرگذای‌ای به‌خصوص هست، كه كاری را براي ما انجام دهند و نتايجی را به‌دنبال داشته و مفاهيمي به خواستِ ما در خود داشته باشند. به نظر من اين مباحث سودمندتر خواهند بود.
*مراسم ويژه‌ی جشن اهدای جوايز ورلدپرس فتو: آخرهفته‌ی منتهی به اهدای جوايز سالانه‌ی ورلد پرس فتو كه مراسم، سخنرانی‌های مختلف، نمايش و بررسی آثار عكاسان برگزيده در اين هفته برگزار مي‌شود.
* عکس کاور مربوط می‌شود به عکسی جعلی از تست موشکی ایران - منبع: fourandsix.com
منبع مطلب: +
مطلب مرتبط: ساختگی بودن ۸ درصد از عکس های شرکت داده شده در مسابقه ورلدپرس فتو ۲۰۱۴